TÜİK 2024 ‘İSTATİSTİKLERLE AİLE’ RAPORUNU AÇIKLADI: TÜRKİYE’DE AİLE YAPISI VE HANEHALKI KÜÇÜLÜYOR

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı “İstatistiklerle Aile” raporu, ülkedeki hanehalkı yapısı, aile tipleri, yoksulluk oranı, konut durumu ve demografik eğilimler hakkında dikkat çeken veriler sundu. Rapora göre, Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğü 2008’de 4 kişiyken 2024’te 3,11 kişiye geriledi.

Hanehalkı Büyüklüğünde Gerileme

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2024’te ortalama hanehalkı büyüklüğü 3,11 kişi oldu. En yüksek ortalama Şırnak’ta 4,85 kişi ile görülürken, Giresun ve Çanakkale 2,53 kişiyle en düşük değeri kaydetti.

Tek Kişilik Hane Sayısı Arttı

2016 yılında yüzde 14,9 olan tek kişilik hane oranı, 2024’te yüzde 20’ye yükseldi. En yüksek oran yüzde 31,7 ile Gümüşhane’de, en düşük oran ise yüzde 11,1 ile Batman’da kaydedildi.

Çekirdek ve Geniş Ailelerde Azalma

Tek çekirdek ailelerin oranı yüzde 63,5’e gerilerken, geniş ailelerin oranı yüzde 13,3 olarak ölçüldü. Geniş aile oranının en yüksek olduğu il yüzde 20,3 ile Hakkari, en düşük olduğu il ise yüzde 9,2 ile Eskişehir oldu.

Tek Ebeveynli Haneler ve Çocuklar

2024’te hanelerin yüzde 10,9’u tek ebeveyn ve çocuklardan oluştu. Bu hanelerin yüzde 8,4’ünü anne-çocuk, yüzde 2,6’sını ise baba-çocuk haneleri oluşturdu. En yüksek tek ebeveynli hane oranı Bingöl’de görüldü.

Çocuklu Hane Sayısı ve Gençlerin Ebeveynle Yaşam Oranı

Hanelerin yüzde 42,8’inde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunuyor. Bu oranın en yüksek olduğu il yüzde 68,5 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu il ise yüzde 28,2 ile Tunceli oldu. 25-29 yaş arasında olup hiç evlenmemiş bireylerin yüzde 72,6’sı hâlâ ailesiyle yaşıyor.

Akraba Evliliği Oranlarında Düşüş

2024’te resmi evlilikler içinde akraba evliliği oranı yüzde 3,3 olarak kaydedildi. En yüksek oran yüzde 16,9 ile Şanlıurfa’da, en düşük oran ise yüzde 0,2 ile Artvin’de görüldü. Akraba evliliği oranı 2010 yılında yüzde 5,9 iken yıllar içinde düşüş gösterdi.

Boşanmalar ve Çocukların Durumu

2024’te kesinleşen boşanma davaları sonucunda 187 bin 343 çift boşandı. Bu boşanmalardan 186 bin 536 çocuk etkilendi; çocukların yüzde 74,4’ünün velayeti anneye, yüzde 25,6’sının ise babaya verildi.

Yoksulluk ve Konut Durumu

Gelir ve yaşam koşulları araştırmasına göre, hanelerin yüzde 21,2’si yoksulluk sınırının altında. Geniş ailelerde bu oran yüzde 26,9’a kadar çıkıyor. Hane halklarının yüzde 56,1’i oturduğu konutun sahibiyken, yüzde 28’i kiracı.

Konut Sorunları Hâlâ Yaygın

Konut ve çevre sorunları da dikkat çekti. Nüfusun yüzde 31,3’ü sızdıran çatı, nemli duvar gibi sorunlarla karşılaşıyor. Isınma sorunu yaşayanların oranı yüzde 30,2; çevresel kirlilik sorunu yaşayanların oranı ise yüzde 21,7 oldu.

Teknolojik Donanımda Artış

2004’te yalnızca yüzde 7 olan evden internete erişim imkânı, 2024’te yüzde 96,4’e çıktı. Cep telefonu veya akıllı telefon kullanım oranı yüzde 99,6’ya, taşınabilir bilgisayar oranı ise yüzde 45,2’ye ulaştı.

Yaşlı Nüfus Artıyor

Türkiye’de 2024’te hanelerin yüzde 25,3’ünde en az bir yaşlı fert yaşarken, bunların 1,75 milyonu yalnız yaşıyor.

Mutluluk Kaynağı Aile

Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre bireylerin yüzde 72,9’u en büyük mutluluk kaynağı olarak ailesini gösterdi. Çocuklar (%13,2), kendisi (%4,2) ve eşi (%3,4) ise diğer önemli kaynaklar arasında yer aldı.